�T� Mezun Bilgi Sistemi

Sel�uk BERKSAN

1965 Y�l� �T� Makine M�hendisli�i mezunlar�m�zdan;� Kar �irketler Toplulu�u Genel Koordinat�r�, A. Sel�uk Berksan ile kendisi, ba�ar�l� kariyeri ve �T�'ye dair keyifli bir s�yle�i ger�ekle�tirdik... Kar �irketler Toplulu�u Genel Koordinat�r�, �A. Sel�uk Berksan 1965 Y�l�nda �T� Makine M�hendisli�inden mezun oldu. Bug�n, konusunda d�nyan�n �nde gelen kurulu�lar�ndan olan �lker G�da� Sanayii'nde 1964 ten 1987 y�l�na kadar �nemli sorumluluklar y�klendi ve �irketin b�y�mesine ciddi katk�lar� oldu. 1987 y�l�nda babas� As�m �lker(*Bkz dip not), karde�leri �. Faruk Berksan ve G. Bet�l Karag�z ile Kar �irketler Toplulu�u'nu kurdu. Topluluk �lkemizde bir�ok sekt�rde ilk olmu� ve �irketlerinin �o�u, �lkemizin lider kurulu�lar� aras�na girmi�tir.� 1995-2002 y�llar� aras�nda Y�netim Kurulu Ba�kanl��n� s�rd�rd�� toplulu�un halen Genel Koordinat�r�, paketli ekmek �retiminde �lkemizde 2 numara olan Doygun G�da'n�n y�netim kurulu ba�kan�d�r. Bir�ok �irket, banka ve vak�fta ba�kanl�k, �y�netim kurulu �yeli�i, isti�are heyeti �yeli�i yapm��t�r.

(*) As�m ve Sabri Berksan karde�ler, kurduklar� �lker G�da Sanayii'nin geli�mesi sonucunda piyasa taraf�ndan kendili�inden �lker soyad� ile an�lmaya ba�lad�lar. O zaman ticari ili�kiler mektup ile yap�ld��ndan bilgi ak��n�n aksamas� �zerine aile 1954 y�l�nda soyad�n� �lker olarak de�i�tirdi. Sel�uk ve Faruk karde�ler 1980 y�l�nda ailenin eski soyad�na geri d�nd�. Dolay�s�yla; mezunumuz Sel�uk Berksan'�n soyad�, �T� 1965 y�ll��nda “�lker” olarak ge�er.

BUG�N BULUNDU�UNUZ KONUMA BAKTI�INIZDA GER�YE D�N�P �LK �N�VERS�TE SINAVINA G�REN SEL�UK BERKSAN HAKKINDA NELER S�YLERS�N�Z, S�ZE �T�'Y� VE MAK�NA M�HEND�SL��N� TERC�H ETT�REN H�SS�YATINIZDAN B�ZE B�RAZ BAHSEDER M�S�N�Z?

Makine m�hendisli�i, �ocuklu�umdan beri benim idealimdi. �lkokulda babam�n ald�� bisiklete daha binmeden, tamamen s�km�� ve daha �nemlisi do�ru toplam��t�m. �lkokul �ncesi �alar saatleri s�kerdim. �lkokulda zil, ortaokulda model u�ak, lisede f�ze yapanlardand�m. �O zaman in�aat ve mimarl�k b�l�mleri gen�lerin ilk tercihi idi. Ben ilk tercih olarak “makine” se�tim. Ba�ka meslek d��nemiyordum. Daha kolej olmam�� olan ��stanbul Erkek Lisesi'nde bizi �ok iyi yeti�tirdikleri i�in (hocalar�m� rahmet ve ��kranla an�yorum) �T� Makine'yi kazanmam zor olmad�. Kazand��m� ��rendi�imde �ok sevinmi�tim. Bug�n yeniden okul ve meslek se�mem gerekse �T� Makine M�hendisli�ini se�erim.

“Herkes i�in en �nemli ortak fakt�r, bence “mutlu olmak”t�r. �nsanlar sevdi�i ve ba�ar�l� olabilece�i bir konuda �al��mak i�in �aba g�sterilmelidir. Bu �ok kolay de�il ise de gayrete de�er.”

ESK� B�R �T� MEZUNU OLARAK KAR�YER�NE ��MD� BA�LAYACAK OLAN YEN� MEZUN �T�L�'LERE TAVS�YELER�N�Z NELERD�R?

Yeni �T� mezunu karde�lerim, kendileri i�in �nemli fakt�rleri belirlemelidir. Hayattan ne bekliyoruz. Bu karar �ok �nemlidir. Serbest �al��ma m�, bir kurumda �al��mak m�? M�hendislik a��rl�kl� m� y�netici a��rl�kl� m�? AR-GE mi, �retim mi? Bilgisayar sekt�r�nde m�hendislerin �o�unlukta oldu�u bilinir. Finans ve pazarlama konular�nda, �st y�netimlerde de m�hendislerin �ok ba�ar�l� oldu�unu biliyor musunuz? Tabii �nce o i�in �retimini bileceksiniz. Yoksa ticari taraf� a��rl�kl� olan bir konuda m� daha ba�ar�l� olurdunuz? Ya da akademik kariyer d��nebilirsiniz. Bunlar� gen�lerin kafas�n� kar��t�rmak i�in de�il �T� mezunlar�n�n �n�nde ne kadar �ok f�rsat olabildi�ini belirtmek i�in s�yl�yorum. Daha do�ru se�im yapabilmek i�in sonraki soruya da bakal�m. Se�mek elimde mi, i� o kadar kolay m� bulunur gibi sorular sorup, kendimizi ak�nt�ya b�rakmayal�m. Tabii kadere kar�� gelemeyiz. Biz, �ok gayret edelim. Bo�a gitmeyecektir.

Herkes� i�in en �nemli ortak fakt�r, bence “mutlu olmak”t�r. �nsanlar sevdi�i ve ba�ar�l� olabilece�i bir konuda �al��mak i�in �aba g�sterilmelidir. Bu �ok kolay de�il ise de gayrete de�er. �al��ma s�resi g�n�m�z�n �nemli bir b�l�m�n� kapsar. Sevdi�imiz bir konuda �al��mak mutlulu�umuzu artt�r�r. ��imizde mutlu isek daha ba�ar�l� oluruz, �zel hayat�m�zda da mutlu oluruz. �evremizdeki insanlar da bizimle birlikte �al��maktan veya ya�amaktan mutlu olurlar. Baz� olumsuzluklar daha yeni ba�larken kar��m�za ��kabilir. Kar��m�za ��kan s�k�nt� ve zorluklara ��z�lmesi gerekli problem(ler) olarak bakal�m. Ne kadar �ok mesele ��zersek o kadar ilerleriz. �� hayat�nda kar��la�aca��m�z problemlerin �o�u, �zel hayattakilerin tamam�, m�hendislik problemi olmayacakt�r. Mezuniyetten sonra da hayat e�itiminiz devam edecektir. M�hendislik konular� �ok h�zl� geli�ti�i i�in iyi bir m�hendis, mesleki e�itimini �m�r boyu devam ettirmelidir.

Karakterimizi de iyi bilmeli ve �ekillendirmeliyiz. G�nde 16 saat veya daha �ok �al��p h�zl� y�kselmek ve daha �ok kazanmak m�, yoksa 8 saat �al��p orta bir kazan� ile yetinmek, di�er zamanlarda bir hobi veya sanatla ile ilgilenmek mi isteriz? D��a d�n�k m�, s�n�rl� bir �evre i�inde olmak m�? �kisi de olsun derseniz kendinizi �ok y�prat�rs�n�z. Her �eyin bedeli vard�r. En b�y�k bedel �m�rden harcanan zaman, y�pranma ve stresten kaynaklanan sa�l�k kayb�d�r.

�lk kararlar� genellikle bekarl�k d�nemlerinde veririz. Ancak, e� se�erken de gelecek ile ilgili planlar�m�z�n uymas�na dikkat etmek her iki taraf i�in de �ok �nemlidir.

“Sadece can�m�z�n istedi�ini yapan bir A�ustos b�ce�i olmayal�m. �l��l� �ekilde kendimizi geli�ime zorlayal�m. Ancak, ille ��yle olay�m diye bize uymayan bir kal�ba girmeye de �al��mayal�m.”

Sel�uk Berksan karde�i �. Faruk Berksan ile birlikte ofisinde

�T�'DE E��T�M HAYATINA BA�LAYAN ��RENC�LER S�ZCE KAR�YERLER�N� B��MLEND�R�RKEN NELERE D�KKAT ETMEL�, BU KONUDA NELER �NER�RS�N�Z?

�niversite d�nemi �ok �nemlidir. Bu d�nemde sadece meslek bilgiler �zerine de�il, �ki�isel geli�imimiz �zerine de �al��mal�y�z. Bu i�i �niversite d�neminde yapma �ans�m�z �ok y�ksektir. Hayata at�ld�ktan sonra imkans�z de�ilse de, bu �ans �ok azal�r. �yi E�itim = (meslek bilgileri + ki�isel geli�im) dir.

�niversiteye ba�layan gen�ler �nce kendilerini iyi tan�mal�d�r. Her insan di�erinden farkl�d�r. Her insan�n daha g��l� ve daha zay�f oldu�u y�nleri vard�r. Ne istedi�imizden �ok ne yapabilece�imiz �nemlidir. Ancak bir �eyi �ok istersek ve bunun i�in �ok �al��rsak, onu yapma �ans�m�z artar.

Hangi konuyu daha �ok istiyoruz, daha ba�ar�l� olaca��m�z� hissediyoruz? �lk olarak 2 y�lda buna karar vermeliyiz. Lider karakterli miyiz, yoksa bir ekibe uyum sa�lamak m� bize daha uygun? Bence herkesin lider olmas� gerekmez. Zaten bir ekipte iki lider bar�namaz. Yabanc� dil ��renmemiz gerekiyorsa ve daha �nce yapamam��sak, bu d�nemde bu eksi�imizi tamamlayabiliriz. Herkesin (bence) yabanc� dil bilmesi gerekmez. “Bir lisan bir insand�r” s�z�ne kat�lm�yorum. Ancak yabanc� dil bilmesi gereken iyi ��renmelidir. Bir y�l haz�rl�k yeterli de�ildir. Ancak kullanmayaca�iniz bir dil i�in �mr�n 1 y�l�n� harcamak bana g�re israft�r. Tarzanca ile turistlik yapabilirsiniz ama i� g�r��mesi yapamazs�n�z, yaparsan�z ciddi hatalara yol a�abilirsiniz. Birka� dil yerine tek dili, �zel bir neden yoksa �ngilizceyi �neriyorum. Zay�f oldu�umuz y�nlerimizi kuvvetlendirmek i�in de �al��mal� ancak se�ici olup s�n�rl� say�da konu se�meliyiz. Her �eyi birden yapamay�z. Bize gerekli olan� ve sevdi�imizi se�elim. Zaman en de�erli sermayemizdir.

Sadece can�m�z�n istedi�ini yapan bir A�ustos b�ce�i olmayal�m. �l��l� �ekilde kendimizi geli�ime zorlayal�m. Ancak, ille ��yle olay�m diye bize uymayan bir kal�ba girmeye de �al��mayal�m.�

Bunlar�n yan�nda sanatla �zellikle de edebiyatla ilgilenmeli, uzmanlar�n �nerdi�i eserleri okumal�s�n�z. B�t�n mesleklerde ve �zel hayatta gerekli olan insan tan�ma, psikoloji, sosyoloji vb konular� en rahat kitaplardan ��renirsiniz. G�n�m�zde kitaplar�n unutulmas�na �ok �z�l�yorum. Ne olur aray�n ve bulun. Spor yapmak hem beden hem de ruh sa�l�� i�in �nemlidir. Zihin geli�tirici satran�, bri� gibi oyunlar kendimizi kapt�rmaz isek faydal�d�r. �e�itli aktivitelere, kul�plere kat�lmal� siyasi ve sosyal g�ndemi takip etmeliyiz.

E�er vakit bulursak ara s�ra ders �al��al�m. �aka bir yana bu kadar i�i nas�l yapaca��z derseniz, ben size �ncelikle en az s�n�f ge�ecek kadar ders �al��man�z�n ilk g�reviniz oldu�unu hat�rlat�r�m. Daha fazla �al��p y�ksek notlar almakta kariyeriniz i�in gerekli olabilir. Tabii ama� s�n�f ge�mek de�il� mesleki bilgi kazanmakt�r. D�zenli �al��an bir ��renci s�nav d�nemleri d��nda bo� zaman bulabilir ve ki�isel geli�imi ile ilgili aktiviteleri dinlenme ve e�lence olarak yapabilir.

�ok y�ksek notlar alanancak kendini ki�isel ve mesleki� y�nden yeterince geli�tiremeyen bir ��renci hayata iyi haz�rlanamam��t�r. Burada bir �eli�ki g�rebilirsiniz ancak her y�ksek not alan ��renci, iyi m�hendis oldu demek de�ildir. Dersleri ezberlemeyelim. �yi anlayal�m. Hayat okuluna da �ok �nem verelim.

��renci karde�lerim stajlara �ok �nem versinler. Hem ��rendiklerinin prati�ini yaps�nlar hem de i� hayat�ndaki ili�kilere dikkat etsinler.

“Ben olumsuz sand��m �zelliklerim y�z�nden, o s�k��k zamanlarda dahi ��z�m ezberlemektense konuyu anlama yolunu se�erdim. Bu nedenle bir�ok s�nav� vermekte zorlanm�� olsam bile m�hendisli�i iyi ��rendim.”

KAR ��RKETLER TOPLULU�U GENEL KOORD�NAT�R� SEL�UK BERKSAN NASIL B�R ��RENC�YD�, �T� G�NLER� NASIL GE�T�?

Sel�uk Berksan, orta e�itimden beri zor bir ��renci idi. Yukar�da her insan�n farkl� oldu�unu s�ylemi�tik. Benim haf�zam �ok zay�f, ak�l y�r�tmem kuvvetlidir. Dinlemede alg�lamam zay�f, okudu�umu alg�lamam kuvvetlidir. Hiperaktif bir yap�m var. A��r� dalg�n�m. Ders dinlemede �ok k�t� idim. Halen de iyi bir dinleyici de�ilim. �yi odaklan�r�m ama dikkatimi uzun s�re toplayamam. ��imdi �ok sevdi�im s�zel konular �zellikle tarih, lisede benim i�in i�kence idi.

Fen derslerini �ok severdim. Kimsenin ��zemedi�i problemleri �nce ben ��zer ama teorem ve kanunlar� ezberleyemedi�imden orta ile ge�er bazen b�t�nlemeye kal�rd�m.

Biz �T�'de �(en yap�lmamas� gereken �ekilde) s�nav ve proje d�nemlerinde benzer karakterde oldu�umuz birka� arkada��m ile geceli g�nd�zl� kamp yapma �eklinde �al��rd�k. Ben olumsuz sand��m �zelliklerim y�z�nden, o s�k��k zamanlarda dahi ��z�m ezberlemektense konuyu anlama yolunu se�erdim. Bu nedenle bir�ok s�nav� vermekte zorlanm�� olsam bile m�hendisli�i iyi ��rendim.

Grubumuzda sosyal y�nden olduk�a iyiydik. Se�ilmi� edebiyat, felsefe kitaplar� okur, m�zik dinler, o zaman ger�ek iyi eserlerin sunuldu�u sinema ve tiyatrolara, sergilere giderdik. Farkl� g�r��tekilerin birbirine sayg� duydu�u ortamlarda her konuda tart��rd�k. �lk 2 sene satran�ta olduk�a ilerlemi�tim. Sonra bri�e ba�lad�k. Oyun kurmada iyi olmama ra�men haf�za problemim y�z�nden at�lan ka��tlar� saymay� beceremedim ve arkada�lar�m kadar iyi olamad�m. �ans�m varm�� ki bri� beni pokerden korudu. Spor olarak en �ok masa tenisi oynard�k.

�N�VERS�TE YILLARINDAN UNUTAMADI�INIZ ANILARINIZ MUTLAKA VARDIR. AKLINIZA �LK GELENLER� B�Z�MLE PAYLA�IR MISINIZ? MESELA BU ANILARIN ��NDE GELECE��N�Z� �EK�LLEND�RECEK NE G�B� DURUMLARLA KAR�ILA�TINIZ?

Eski bir ��rencinin en �nemli an�lar�, hocalar� ve arkada�lar� hakk�nda olanlard�r. �u k�t� haf�zamla unutamad��m (biraz da kopya �ektim) hocalar�m (o zamanki �nvanlar� ile) �bize tasar� geometri gibi bir kabus dersi sevdiren tatl� �ivesi, ama �ok d�zg�n T�r�esi ile ders anlatan Prof. Dr. Hans Horninger, Fizik hocam�z Nusret K�rk��o�lu, Kimya Hocam�z �lhami C�vao�lu'nun Madam Curi hat�ralar�. Makine Elemanlar� hocalar�m�z Prof. Dr. Hilmi �leri ve Prof. Dr. L�tfullah Ulukan s�navlar� kitap defter a��k yaparlard� ama en �ok onlar�n s�navlar�nda zorlan�rd�k. Prof. Dr. Hikmet Binark, kibarl�k �rne�i Prof. Dr. Fikret Narter ve Prof. Dr. Nimet �zda�. Prof. Dr. Faruk Ak�n bizi fabrika organizasyonuna haz�rlad�. Bize �ktisat ve �dare Hukukunu iyi ��reten Prof. Dr. Zeyyat Hatibo�lu ve Prof. Dr. Haydar Kazgan, kendisini seven-sevmeyen her ��rencinin dersini zevkle dinledi�i s�z �stad� Do�. Dr. Necmettin Erbakan, insanl�k abidesi, insanlardan bir insan olan Do�. Dr. Mahmut Tanr�kulu. Paketleme makinalar�n� anlamamda ve ayarlamamda �ok yararland��m Mekanizma Tekni�i'ni �ok iyi ��reten Do�. Dr. Mustafa K�seo�lu. O zaman Harekat Ara�t�rmas� dedi�imiz dersi(operations research) ile bizi i�letme m�hendisli�ine �ok iyi haz�rlayan Do�. Dr. �lhami Karayal��n. Di�er 2 b�y�k hoca hakk�nda a�a��daki an�lara bak�n�z.

O zamanki s�nav kurallar� bize 5 d�nemde 3 s�nava girme hakk� verirdi. Baz� yo�un s�nav d�nemlerinde iyi haz�rlanamad��m�z derslerin s�nav�na hakk�m�z kaybolmas�n diye girmezdik. Baraj senesi olan 2. S�n�fta Y�ksek Matematik 2 dersini ben ileri atm��, fakat girdi�im 2 s�navdan da kalm��t�m. Son hakk�ma giriyordum. S�nav�m �ok iyi ge�ti san�yordum. ��k�nca en y�ksek puanl� problemin sonucunun yanl�� oldu�unu g�rd�m. Ara�t�r�nca soruyu� tahtadan hatal� �ekti�imi anlad�m, ama ��z�m�m do�ru idi. Benim ��z�m�mde de hocan�n b�t�n istedi�i �zellikler vard�. Yaz tatili oldu�u i�in hocalar pek gelmiyordu. G�nlerce k�rs� kap�s�nda n�bet bekledim. Arkada�lar�m da beni yaln�z b�rakmad�. Nihayet hocam�z, �a��n �nl� matematik�ilerinden Prof. Dr. Weyrich geldi. Dersini Almanca anlatsa da T�rk�e'yi iyi anlard�. Beni dikkatle dinledi, s�nav ka��d�m� ��kar�p inceledi sonra g�lerek ge�ti�imi s�yledi. O zaman not d�zelten hocalara idare ihtar verirdi fakat hocam�z bundan hi� �ekinmedi. Yanl�� soru �eken ba�ka bir arkada��m daha vard�. Benden cesaret alarak o da durumunu inceletti fakat maalesef onun sorusu �ok kolay bir �ekle girmi�ti. �ste�i kabul edilmedi. K�ssadan hisse: Hakl� oldu�unuz zaman hakk�n�z� �srarla takip edin ve gerekli u�ra��y� verin.

�ok de�erli hocalar�m�zdan biri de hocalar�n hocas� Prof. Dr. Duscio idi. Daha �nce bir�ok dersi okutmu� bir hocayd�. Bize buhar kazanlar� ve buhar t�rbinleri derslerini verdi. �ok iyi T�rk�e bilmesine ra�men, konu�mas�na Frans�z aksan� hakimdi. Bir ara T�rk�e ders anlat�nca �ocuklar g�lm��. O da Frans�zca anlatmaya devam etmi�ti. Hi� unutmam bize 3 ki�ilik bir gurup olarak verdi�i buhar t�rbini projesinde t�rbin kanat profilini bir t�rl� bulam�yorduk. Pek �ok �ok ara�t�rma yapt�ktan sonra, �aresiz kalarak hocam�za gittik. G�lerek “ben de sizi bekliyordum” dedi ve bir kareli bir ka��da profili �izerek muzip bir tav�rla“i�te arad��n�z bu” dedi. O g�n �ok b�y�k bir ders ald�k. Demek ki m�hendislikte hatta hayatta bir�ok mesele deneyim ile ��z�l�yormu�. Bileni bulup sormak, bazen bedeli olsa da en kolay ve iyi ��z�md�r.

Dalg�nl��ma �rnek bir an�. Bir s�navda tahtada form�l� verilen ve ��z�m� istenen bir problem varken ben tahtadaki form�l� g�rmeyip 2 saat u�ra�arak o form�l� ��kard�m ama hi�bir soruyu ��zecek zaman kalmad�� i�in s�f�r ald�m.

“Bizim �ok az kitab�m�z vard�. Derslerde iyi not tutmak zorunda idik. Hocalarla da �ok mesafeli idik. Ancak, o d�nemin sayg� anlay�� farkl� idi.”

MEZUN OLDU�UNUZ �N�VERS�TEYLE �L��K�LER�N�Z HALA DEVAM ED�YOR MU? ED�YORSA NE �L��DE? BU PENCEREDEN BAKARAK, OKUDU�UNUZ D�NEM �LE �N�VERS�TEN�N BUG�NK� KO�ULLARINI KAR�ILA�TIRIR MISINIZ?

Daha ��rencili�im s�ras�nda ailemin �irketine teknik destek vermek i�in� i� hayat�na at�lmak zorunda kald�m ve i�kolik bir �al��ma hayat�m oldu. E�ime ve �ocuklar�ma bile yeterince zaman ay�ramad�m. (Sak�n b�yle yapmay�n) �Birka� kere hocalar�m� ziyaret ettim. �ok de�erli arkada�lar�m�n s�k s�k yapt�� toplant�lara ise ancak birka� y�lda bir kat�l�yorum. Kusur benim.

Bu g�n�n ko�ullar� bizim d�nemimizden �ok daha iyi. Bizim �ok az kitab�m�z vard�. Derslerde iyi not tutmak zorunda idik. Hocalarla da �ok mesafeli idik. Ancak, o d�nemin sayg� anlay�� farkl� idi. Babalar�m�z ile de mesafeli idik. Bizim teknik imkanlar�m�z o zaman�n �lke ve d�nya standartlar�na g�re iyi idi. �ok iyi laboratuvarlar�m�z, iyi bir k�t�phanemiz vard� ama bug�n�n imkanlar� s�n�rs�z. Ayr�ca �nternet ile b�t�n d�nya gen�lerin elinin alt�nda. Kampus imkanlar� �ok geni�. Yurt ve burs ortam� daha iyi. Hocalarla ��renciler daha kayna�m�� durumda. Staj yeri bulmak daha kolay. Ancak ��renci olman�n kendisi bana g�re yine de zor.

“Fabrikada bir aile gibi herkes i�ini severek �al��yordu. B�t�n bunlar� ald��m meslek bilgilerine ve �T� d�nemindeki sosyal ili�kilerimi geli�tirmeme bor�luyum.”

�T�'DE KAZANDI�INIZ HANG� �ZELL�KLER S�ZE �� HAYATINIZDA KATKIDA BULUNDU? S�ZCE B�R �NSANIN MEZUN OLDU�U OKULUN REEL HAYATINA �ZD��M� NE �L��DED�R?

�� hayat�mda makine m�hendisi olman�n �ok faydas�n� g�rd�m. Hocalar�m�z vurgulamasa dahi biz ��renciler kendimizi d�k�m, at�lyecilik, makine imalat�, termik makinalar gibi konularda �al��maya haz�rl�yorduk. Benim bir bisk�vi fabrikas�nda �al��mam� arkada�lar�m yad�rgad�. Fakat ben �o�undan fazla m�hendislik yapt�m. Hem de makine m�hendisli�inin b�t�n dallar� yan�nda elektoteknik, kimya, g�da m�hendisli�i, tar�m, beslenme, y�neticik, finansman alanlar�nda da �al��t�m. Yeni i�e ba�larken Almanya'dan yeni otomatik makinalar gelmi�ti. Bunlar�n kurulmas� ve �al��t�r�lmas�nda ald��m�z bilgilerin �o�undan do�rudan faydaland�m. Yataklar, kaplinler, kay�� kasnaklar, di�liler g�nl�k meselelerimdi. Elektrotektik bilgim dolay�s� ile otomasyon ve senkronizasyonu �ok kolay anlad�m. Sonradan kar��ma ��kan konular�n ��z�m� i�in de ara�t�rmalar�� internetin olmad�� d�nemde olduk�a rahat tamamlad�m. O zaman yeni olan rulman ve zincir di�lilerini temel bilgim sayesinde �ok kolay anlad�m. Yeni makine yap�m�na cesaretle giri�tim. Fabrika organizasyonu ve verimlilik konular� zaten benim diploma �al��mamd�. ��rencilik d�neminde �evre ile iyi uyum sa�lama becerisi kazanm��t�m. Di�er y�netici, teknisyen ve i��ilerle �zellikle de k�demli ustalarla iyi ili�kiler kurdum. Eskilerden �ok �ey ��rendim. Benden sonrakileri de e�ittim. Sistemler kurdum. Daha sonra geli�en elektronik, pn�matik vb konular�n geli�imini kolay takip ettim. �Fabrikada bir aile gibi herkes i�ini severek �al��yordu. B�t�n bunlar� ald��m meslek bilgilerine ve �T� d�nemindeki sosyal ili�kilerimi geli�tirmeme bor�luyum.

Bir �rnek vereyim. Ben kat�ld��mda bisk�viler elle teneke kutulara konarak kutular tart�l�r ve kilo ile sat�l�rd�. Benimle birlikte �irkete hatta �lkemize giren ilk bisk�vi paketleme makinalar�n� anlamakta zorlanmad�m. Po�et makinalar� �ok rahat �al��t�� halde, zarf tipi kapatan prizmatik paketleme makinalar� bisk�vileri k�r�yor, g�nde birka� kere ayar de�i�ikli�i gerektiriyordu. Makinada hi�bir hata bulamad�m. Aylarca �al��t�ktan sonra, bisk�vilerdeki kabarma fark�n�n buna sebep oldu�unu anlad�m. Yan yana 20 bisk�vinin her birinin kal�nl�� 0,2 mm de�i�se toplan uzunluk 4 mm de�i�iyordu, halbuki makinan�n tolerans� 2 mm idi. Standartlar iyi bildi�im bir konu idi. Oradaki tekni�i de�il mant�� kulland�m. �nce re�ete ve prosesleri standartla�t�rd�m. Biraz d�zelme oldu ama problem tam ��z�lmedi sonra hammaddeleri inceledim ve unlardaki farklar�n buna sebep oldu�unu buldum. Bunu d�zeltmek i�in k�sa d�nemde geli�mi� bir kalite kontrol laboratuvar� kurarak, farkl� unlar� hassas oranlarda kar��t�r�p standart un elde ettik. Uzun d�nemde de bu�day tar�m� ile ilgilenerek standart unu de�irmenlere �rettirmeye �al��t�k. Ba�aramay�nca kendimiz un de�irmeni kurarak meseleyi ��zd�k.

“Duscio hocamdan ald��m “bir bilene dan��mal�” dersini unutmad�m. F�rsat bulduk�a yerli ve yabanc� uzmanlarla �al��yor, meslek e�itimlerine kat�l�yorduk. Halen ��renmeye devam ediyorum.”

E��T�M S�REC�N�ZDE KAR�YER�N�Z� ETK�LEYEN D�N�M NOKTALARI NELER OLDU? BUNLARIN NE KADARINI �� HAYATINIZA YANSITAB�LD�N�Z?

�lker kuruldu�undan beri devaml� b�y�d� ancak �lke d��a kapal� oldu�undan b�y�me hep eski teknoloji ile ve emek a��rl�kl� oluyordu.� Uzun u�ra�lar sonucu 1963 y�l�nda �irket y�ksek vergi verdi�i i�in 250 bin dolarl�k bir ithalat izni al�nd�. Avrupa'daki tedarik�ilerle yap�lan g�r��melerde bu paran�n bir adet otomatik hat kurmaya yetti�i anla��ld�. Halbuki bize tamamen yeni teknolojiye ge�mek i�in� 3 adet otomatik hat gerekli idi. Burada ben devreye girdim teklifleri inceledim ve projelerini tedarik�inin vermesi �art� ile bir�ok �niteyi yerli yapabilece�imizi s�yledim. Amcam bu i�in benzerini 1950 li y�llarda yapm��t� ve beni destekledi. Tedarik�ilerin �o�u bu teklifi kabul etmedi. En sonunda bir Bat� Alman firmas� ile anla�ma yap�ld�. Gelen projeleri kolayca ��zd�m. Tesisin sa�, demir ve konvey�r a��rl�kl� b�l�mlerini yan sanayiden faydalanarak burada �rettirdim. Bir tesis paras� ile 3 tesis yapm��t�k. Bu bilgiler bize bu tesisleri daha sonra artt�rma ve geli�tirme �ans� da verdi.

Bu projenin bir b�l�m� olarak hen�z ��renci iken 1964 yaz tatilinde D�sseldorf b�lgesine giderek 2 ay bisk�vi fabrikalar� gezdim ve makinelerimizi yapan fabrikay� inceledim. �Bizi daha kolej olmayan �EL nin orta k�sm�nda �ngilizce konu�turan Saliha hocam� rahmet ve ��kran ile an�yorum. �niversite y�llar�nda Almanca Lisesi kurslar�ndan biraz tarzanca Almanca ��renmi�tim. O tarihte Almanlar �ok fanatikti. Bilseler de �ngilizce konu�mazlard�. Gitti�im fabrikalardaki ustalarla da bu sayede anla�abiliyordum. Bu seyahat ald��m temel e�itim sayesinde bana �ok �ey ��retti. Hem makine yap�m� hem de bisk�vi fabrikas� i�letmesi konusunda �ok faydal� bilgiler edindim. Makine yap�m�nda g�rd�klerimin teorisini �ok iyi biliyordum. Bu sayede i�i �ok �abuk ��rendim. Bu bilgiler ilerde kurumumuzun �ok i�ine yarad�.

O zaman Bat� Almanya m�hendislikte, d�nyada lider kabul edilirdi. Ben �T� n�n iyi bir ��rencisi olmad��m halde, her konuda onlarla e�it hatta daha iyi oldu�umu g�rd�m. �lkemle, �T� ve �EL mezunu olmakla iftihar ettim. �yi �al��arak onlar� ge�ebilece�imize dair �zg�venim artt�. Hakl� da ��kt�m.

T�rkiye 80 li y�llara kadar kapal� ekonomi idi. Makine ve yedek par�a ithal etmek �ok zordu. Bu nedenle, bir �ok makine eleman�n�: motorlar�, di�li kutular�n�, kaplinleri, varyat�rleri,� elektrik panolar�n�, konvey�rleri kendi at�lyemizde �rettik veya yan sanayiye �rettirdik. F�r�nlarda yerli br�l�rler kulland�k. Firmam�zdaki teknisyen ve m�hendis say�s�n� artt�rmaya ba�lad�k. AR-GE ye �nem vererek Avrupa'dan ald��m�z tesisleri geli�tirdik. 70 li y�llarda, % 95 yerli olarak otomatik tesisler kuruyorduk.

Duscio hocamdan ald��m “bir bilene dan��mal�” dersini unutmad�m. F�rsat bulduk�a yerli ve yabanc� uzmanlarla �al��yor, meslek e�itimlerine kat�l�yorduk. Halen ��renmeye devam ediyorum.

Bizim en �nemli m��terilerimiz �ocuklard�. �r�nlerimizin �ocuklar�n har�l��na g�re 1 TL, 2,5 TL ve 5 TL gibi fiyatlardan sat�lmas� gerekiyordu. Ortam enflasyonist oldu�u i�in bir s�re �r�n� ve paketi k��lterek fiyat� sabit tutuyor, sonra b�y�terek bir �st fiyata ge�iyorduk. Bu i� 100 den fazla �r�nde, senede 4 ila 6 kere tekrarlan�yordu ve arkas�nda b�y�k bir m�hendislik deste�i gerektiriyordu. Bizden ba�ka hi�bir firma bu i�i yapamad�.

70 li y�llarda ihracat yapmaya haz�rd�k. Ancak ba�lang��ta o pazarlardaki iyi sat�lan �r�nlerin ve paketlerin benzerini yapmak gerekiyordu. G��l� m�hendislik yap�m�zla, bu sorunlar� a�mam�z zor olmad�. �hracat sayesinde s�n�rl� miktarda ithalat izni ve yurt d��na ��k�� izni alabiliyor, daha �ok fabrika ve fuar gezip kritik makinalar� sat�n al�yor, teknolojimizi devaml� ilerletiyorduk. K�sa zamanda �ikolata �retimine de girerek �ikolata kapl� �r�nler geli�tirmemiz bize �a� atlatt�rd�. B�t�n vardiya ve departman �eflerimiz, kalite sorumlular�m�z, bak�m �eflerimiz makine, elektrik, kimya m�hendisleri idi. 1979 y�l�nda mezun olan ilk g�da m�hendislerine de biz g�rev verdik. Devaml� yeni teknolojileri uygulayarak d�nyada �nder olmay� hedefledik ve olduk. D�nyadaki yeniliklerden �lkemize uyanlar� halk�m�za sunduk. Bunlar�n hepsinde teknolojiye hakim olmam�z �nemli rol oynad�. Kar �irketler Toplulu�unu kurduktan sonra da yeniliklerimiz devam etti. �lkemizde cips ve �erez �retimini end�striyel �l��de ger�ekle�tirerek �lkemizde 1 nr. olduk� ve d�nya lideri bir kurulu�la 5 y�l JV ortakl�� yapt�k. �lk s�zle�meli �ift�ili�i ba�latarak patates �retimi yapt�rd�k. Patates tohumunu �retmek i�in ilk in-vitro tohum �retimini ba�latt�k. D�k�m fitting �retiminde sfero tekni�ini ilk defa uygulad�k ve 2 nr. olduk. (PPRC fitingler ba�lay�nca bu i�i b�rakt�k) PPRC boru ve fitting �retimini ilk olarak ba�latt�k ve halen �lkemizde lider, d�nyan�n �nde gelen markalar�ndan�z. Top Air ful servis veren ilk sivil havac�l�k kurulu�u oldu. Koyunculukta entansif besicili�e dayanan projemiz d�nyada ilklerden idi. Son iki projemiz teknik olarak m�kemmel olsa da ticari olarak ba�ar�s�z oldu ve devam etmedik. Son giri�imimiz tam taneli tah�l ekmekleri �retimi ile �lkemizde bir ilk daha ger�ekle�ti. Bunlar�n hepsinde teknolojide �nderlik bizim �st�nl��m�z oldu.

A. Sel�uk Berksan
sberksan@kar.com.tr